Çocuğun konuşması yaşından beklenen düzeye ve yaşıtlarına göre eksiklikler içeriyorsa veya konuşma gelişimi açısından çok daha yavaşsa, o çocuğun konuşması gecikmiş konuşma olarak adlandırılır. Gecikmiş konuşmayı tanımlama, etiyolojiyi saptama açısından özel eğitim uygulamaları içinde kavram kargaşasının en çok yaşandığı olgu olmuştur.
Dil Nedir?
Bireylerin duygularını,düşüncelerini,gereksinimlerini,tecrübelerini ifade etmek için kullandığı belirli kurallara dayalı semboller kümesidir. Konuşma ve dil farklı şeylerdir fakat birbirlerinden ayrı değillerdir.Bu iki kavram birlikte gelişir.
Konuşma Nedir?
Dil gelişimi bilişsel gelişimin bir parçasıdır.
Bireylerin bilişsel gelişim dönemleri ilerledikçe dilin kullanımındaki beceriler ve yetenekler de artar.
Dil gelişimi doğumla başlar ve hayat boyu sürer.
Çocuklar dil gelişimi için gerekli ilkeleri, bilgileri, sözcükleri ve kalıpları erken çocukluk döneminde kavrar.
Dil gelişimi için önemli dönem 0-6 yaş arasıdır. En hızlı ise 0-3 yaş arasıdır.
Çocuklar dili modelleri dinleyerek, taklit ederek, deneyim ve düşünceleri paylaşarak öğrenirler.
Dil Gelişiminin Ön Koşulları Nelerdir?
1) Motor Gelişim: Konuşmak için gerekli kasların kullanımı
2) Sensory Gelişim: En önemli duyular birincil olarak işitme, görme ve dokunma duyularıdır.
3) Psikomotor Gelişim: Düşüncelerini eyleme dönüştürme yetisidir. Karnı aç olan çocuğun pasta gördüğünde tepki vererek eyleme geçmesi.
4) Entelektüel Gelişim: Her bir gelişim normal olsa da doğru zamanda doğru uyaran verilmezse çocuk zamanında bilgi alıp öğrenmekte zorlanır.
Dil Gelişimini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
1) Zihinsel Problemler
2) Fiziksel Problemler
3) Duyusal Problemler
4) Duygusal Yoksunluk
5) Uyarıcı Yoksunluğu
6) Sık Sık Hastalanma
Dil Gelişimi Dönemleri Nelerdir?
1) Anlamsal (Semantik) Gelişim
2) Ses Biriminin (Fonoloji) Kazanımı
3) Söz Dizimi (Sentaks) Gelişimi
4) Morfolojik (Biçimbirimi) Gelişimi
Dil Gelişim Süreci 3 bölümde incelenir.
1) İçsel Dil Gelişimi (Ağlama, Babıldama, Mırıldanma)
2) Alıcı Dil Gelişimi (Taklit, Adlandırma dönemi)
3) İfade Edici Dil Gelişimi (Konuşma dönemi)
Konuşmayı geciktiren öğeler;
-Duygusal çatışma, sevgi, şefkat eksikliği,
-Münakaşa, dilin sürekli münakaşa etmek için kullanılan ortamda büyüyen çocuklar.
-Aşırı düşkünlük, bu tür çevrede çocuğa konuşmak için yeterince fırsat verilmemesi.
-İlgisizlik.
-Uyaran eksikliği
Dil Gelişiminde Temel Etkenler
-Çocuğa sevgi ve huzur dolu bir ortam hazırlamak,
-Çocuk ile ilgilenmeniz ve sevildiğini hissettirmek,
-Çocuğun fiziksel ihtiyaçlarınıolanaklarınız ölçüsünde eksiksiz karşılamak,
-Çocuğunuz ile her fırsatta konuşmak,
-Çoğunuz ile yaşına uygun oyun oynamak,
-Çocuğunuza zaman ayırmanız ve onunla daha çok zaman geçirmek,
-Yaşıtları ile oyun oynamasını sağlamanız ve çevresini genişletmesine yardımcı olmak,
-Çocuğunuza masal ve hikayeler anlatmanız ve onun konuşması için zeminler hazırlayarak ses ve mesajlarına cevap vermek,
-Eline aldığı nesnelerin özelikleri hakkında bilgi vermeniz ve görüşünü almak,
-TV karşısında uzun süre kalmasına engel olmak,
-Onun düşüncelerine değer vererek, özgüvenini artırmak için onay mekanizmanızı daima aktif durumda tutmak,
-Onun, sosyal ortamlara katılmasını sağlamanız ve konuşmaya teşvik etmek,
-Resimler, resimli hikayeler ile benzerleri üzerinde yorumlar üreterek onun konuşmasını sağlamak,
-Onun, kusurlarını pekiştirmeden düzeltebilmesi için ortamlar hazırlamak.
Gecikmiş Konuşmanın Etiyolojisi ve Terapisi
3 aylıktan 4 yaşına kadar geçen dönemde, konuşma gelişimi dönemlerini etkileyebilen organik ve ya organik olmayan bazı bozukluklar konuşmanın gelişmesini engelleyecektir. Bu durum, çocuğun konuşmasının beklenilenden daha geri olmasına yol açacaktır. ’Gecikmiş konuşma’ diye adlandırılan bu durum, erkek çocuklarda kız çocuklardan 2 kat veya daha fazla görülmektedir.
-Gecikmiş konuşmanın oluşumunda primer neden mental problemlerdir.
-Bunu sırası ile; SSS (Santral Sinir Sistemi) bozuklukları, genetik faktörler, çevresel yoksunluk ve olgunlaşamama, psikojenik ve emosyonel bozukluklar ve orta kulak effüzyonları izler.
-MR, SSS bozuklukları ve genetik faktörlere bağlı konuşma gecikmesinin ana nedenlerinden biri psikomotor olgunlaşamamadır. Bu durum daha çok erkek çocuklarda gözlenir.
-Bu gecikme daha çok SSS’nin miyelinizasyonundaki gecikmeye bağlıdır. Erkek çocuklarda kendini ifade edebilme yetisinin geç ortaya çıkması, çocuğun çevrenin ilgisini çekmesini engellemektedir.
-Tüm bu nedenlerle çevresel pekiştirme ve olgunlaşma geç olmaktadır.
-Bunlara ek olarak, çocuğu etkileyen çevresel şartlar (aşırı kaygıcılık, ilgisizlik, yalnızlık) konuşmanın gecikmesini daha da pekiştirmektedir.
-Diğer bir faktör ise çocuğun psikolojik ve duygusal dengesizliğidir. Genellikle aile içi şartlardan ve ya sorunlardan kaynaklanan bu tür konuşma gecikmesi terapiye en çok direnen tiptir.
-Araştırma da 6 çocukta konuşma gecikmesi orta kulak effüzyonlarının ortaya çıkardığı iletim tipi işitme kayıplarıyla açıklanır.
-Bu vakalarda, hayatın ilk yıllarında önemsenmeyen ve hafif-orta arasında değişen uzun süreli işitme kayıpları konuşma gecikmesine neden olmuştur.
ÇOCUKLARDA GECİKMİŞ DİL VE KONUŞMA hakkında bilgi, terapi ve danışmanlık almak için kurumumuzu ziyaret edebilir, Ücretsiz danışmanlık, özel egitim ve randevu almak için 0212 685 10 13 numarayı arayabilirsiniz